 Ավետարանում այս մասին
էլ բացահայտ թելադրանքներ կան:
Նախ` աղոթքը պետք է մարդկանց հետ հաշտված հոգեվիճակով
լինի: Եթե սեղանի վրա քո ընծան մատուցելու լինես,-ասում է Հիսուսը,-և այնտեղ հիշես,
թե քո եղբայրը քո դեմ մի ոխ ունի, քո ընծան թող սեղանի առաջ և գնա´ նախ հաշտվի´ր քո եղբոր հետ և ապա ե´կ քո ընծան մատուցի´ր¦ (Մատթ. Ե 23-24):
<Ընծա մատուցելը> հին հրեաների
համար այն էր, ինչ այսօր մեզ համար <ս. Պատարագ մատուցելը> կամ որևէ պաշտամունքի մասնակցելը:
Բացի այս, երբ մեր Տերը <Հայր-Մեր>-ն է սովորեցնում,
հատկապես ծանրանում է նրա <թող մեզ մեր պարտքերը, ինչպես և մենք ենք թողնում մեր պարտապաններին> խոսքի վրա:
<Եթե դուք մարդկանց ներեք նրանց հանցանքները,-ավելացնում է Հիսուսը,-ձեր
երկնավոր Հայրն էլ ձեզ կների: Իսկ եթե դուք մարդկանց չներեք իրենց հանցանքները, ձեր
Հայն էլ ձ´եզ չի ների ձեր հանցանքները> (Մատթ. Զ 14-15):
Աղոթքը պետք է նաև <հոգով և ճշմարտությամբ կատարել>:
Մի անգամ Հիսուսն ասաց. <Աստված Հոգի է և, հետևաբար,
Նրան պետք է հոգով և ճշմարտությամբ պաշտել> (Հովհ. Դ 24):
Սա Հիսուսի անմատչելի և անմրցելի
խոսքեից մեկն է, որը մի նոր դարաշրջան է բացում կրոնի և պաշտամունքի հասկացության մեջ:
Այս խոսքով պաշտամունքը հանկարծ մի նոր և բարձրագույն
մակարդակի վրա է դրվում, որին, դժբախտաբար,
քչերն են կարող բարձրանալ, ինչպես քչերն են կարող լիովին իրագործել Հիսուսի
բարոյական ու ընկերային ուսուցումները:
Հոգին հակադրված է
նյութին, երկուսն էլ` նյութը և հոգին, իրական են, տարբերությունն այն է, որ մեկը ենթակա
է մեր զգայարաններին, իսկ մյուսն ըմբռնելի եւ հասանելի է մեր բարձրագույն կարողություններով,
իմացականությամբ եւ երևակայությամբ:
Կրոնը կամ աղոթքը, որոնց նպատակը մեր առջև հոգեկան
աշխարհի դռները բանալն է, դժբախտաբար, երբեմն կարող են ճիշտ հակառակ դերը կատարել.
դառնում են վարագույր մարդու և Աստծո միջև:
Կան հավատացյալներ, ովքեր եկեղեցասեր են,
հետաքրքրվում են եկեղեցու ծեսերով և լավ գիտեն դրանք, մինչև իսկ սրբագրում են պաշտամունքը
կատարողներին, սակայն այնքան են տարված պաշտամունքի տարրերով և գիտությամբ, որ Աստծո
հետ <Հոգով և ճշմարտությամբ> հաղորդակցության մեջ չեն կարող մտնել:
Աստվածաբաններ կան,
ովքեր այնքան շատ բան գիտեն Աստծո և Քրիստոսի մասին, որ իրենց ամբարած չոր գիտությունն
արգելք է դառնում իրական Քրիստոսին և կյանք ունեցող ու կենսատու Աստծուն ճանաչելու:
Մարդու պարագայում
գործածվելիս <հոգին> նշանակում է Նրա բարձրագույն էությունը, մարդու անձը, ինչ էլ այն
իրականում լինի:
<Հոգով պաշտել>, ուրեմն, նշանակում է պաշտամունքի ընթացքում մարդու
բարձարգույն էության, այսինքն` անձի ներկայությունը:
Մարդն առանձնապես, այսինքն` իր
խորագույն գիտակցությամբ, ներկա պետք է լինի պաշտամունքին և, թափանցելով ծեսերի ու
արարողությունների իմաստի, բառերի և եղանակների միջով, Աստծո ներկայությանը բարձրանա,
Ով հատկապես այդ պահին ներկա է աղոթավայրում:
Իսկ ի՞նչ է նշանակում
<ճշմատությամբ պաշտել>:
Ճշմարտությունը նախ
հակադրված է ստին, կեղծին և չեղածին և, հետևաբար, նույնացված <իրականության> հետ` իրերի
հոգևոր մարզում:
<Ճշմարտությունը> իրերի բարոյական և հոգեկան մազերում նույնն է:
Աղոթքը
կամ պաշտամունքը հիմնված պետք է լինի Աստծո <իրականության> վրա, անձի աղոթքի և պաշտամունքի
նպատակը մարդուն աստվածային <իրականության> հետ շփման եւ հաղորդակցության մեջ դնելն է:
Իր վերոհիշյալ վսեմ
խոսքը Հիսուսը եզրակացության է բերում. <Աստված այսպիսի պաշտողների է փնտրում (Հովհ
Դ 23) Ինքն Իրեն նրանց հայտնի դարձնելու համար>:
Ուրեմն, պարտավոր ենք մեր գերագույն
կարողությունները` միտքը և հոգին, ի գործ դնել իրագործելու համար աղոթքի գերագույն
նպատակը` բարձրանալ Նրա <իրական> ներկայությանը, հոգով <գզալի> և ոչ <բարոյական> կամ
<խորհրդանշական> ներկայությանը:
| 
